Sở hữu vẻ đẹp sơn thủy hữu tình, chốn linh thiêng trên núi Vệ Linh – Quần thể di tích đền Sóc (hay còn gọi là núi Sóc, thôn Vệ Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) sẽ mang đến cho du khách cảm giác yên bình, thư thái. Đây là một địa điểm thú vị cho những chuyến dã ngoại cuối tuần khi du khách muốn tìm về với du lịch văn hóa, tâm linh.
Quần thể di tích đền Sóc nằm trải dài từ chân núi lên đến đỉnh núi Vệ Linh, bao gồm các công trình: đền Trình, chùa Đại Bi, đền Mẫu, đền Thượng, tượng đài Thánh Gióng và nhà bia. Quần thể di tích này gắn liền với với huyền thoại Thánh Gióng từ thuở hồng hoang trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
Đền Trình mở đầu cho một thế giới linh thiêng, huyền bí. Bên trong đền còn lưu giữ những pho tượng cổ rất đẹp. Đặc biệt, trên gác đền có viền tường chạy theo hình bậc thang, lượn sóng với những hoạ tiết cầu kỳ, đẹp mắt.
Bên cạnh đền Trình là chùa Đại Bi. Ngôi chùa nhỏ nhưng có kiến trúc độc đáo, từ mái vòm uốn cong hai đầu, đến những cánh cửa còn nguyên màu sơn son. Bên trong đền treo nhiều hoành phi, câu đối lộng lẫy và uy nghiêm.
Đối diện với chùa Đại Bi là đền Mẫu - nơi thờ mẹ Thánh Gióng – gồm 3 gian, 2 nếp xây tường hồi bít đốc. Cảnh đền thanh tịnh, nghi ngút khói hương.
Đền Sóc nằm ở lưng chừng núi Vệ Linh (còn gọi là đền Thượng), nơi thờ Thánh Gióng - một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Tương truyền, sau khi đánh thắng giặc Ân, tới chân núi Vệ Linh, ngài đã để lại áo giáp sắt ở lưng chừng núi và cưỡi ngựa sắt bay về trời.Ngôi đền gồm 5 gian hai chái; phía trong là hậu cung - nơi đặt tượng thờ Phù Đổng Thiên Vương, đôi ngựa gỗ tượng trưng cho ngựa sắt năm xưa Đức Thánh cưỡi để dẹp giặc Ân cùng tượng bốn vị quan đã từng phò giúp ngài.
Từ đền Sóc, tiếp tục leo lên đỉnh núi Vệ Linh ở độ cao 302m, du khách sẽ thấy tượng đài Thánh Gióng bằng đồng, nặng 85 tấn, được hoàn thành vào năm 2010, đúng dịp Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Lên đỉnh núi Vệ Linh, du khách còn có dịp ghé thăm nhà bia đã tồn tại hàng trăm năm, được xây dựng hoàn toàn bằng đá phiến. Đặc biệt, tại đây còn có bia đá ghi lại lịch sử hình thành đền Sóc và lễ hội đền Sóc, giúp du khách hiểu rõ hơn về nguồn gốc của quần thể di tích này.
Cùng nằm trên núi Vệ Linh, chùa Non Nước là một trong những ngôi chùa cổ kính của Việt Nam với hơn 1000 năm tuổi. Được xây dựng từ thời Tiền Lê, ngôi chùa gắn liền với vị quốc sư đầu tiên của Việt Nam - Khuông Việt Đại Sư. Năm 2002, chùa được xây dựng lại trên nền chùa cũ, theo kiến trúc chùa cổ gồm 7 gian 2 chái; hoạ tiết, hoa văn được trang trí cũng theo nguyên mẫu của thời Tiền Lê.
Khuôn viên chùa rộng rãi, tôn nghiêm với phong cảnh hữu tình, thanh tịnh. Đặc biệt, chùa có pho tượng Phật bằng đồng đúc liền khối, nặng 30 tấn, cao 6,5m. Bức tượng được đánh giá là một công trình nghệ thuật đặc sắc, góp phần tôn vinh nghề đúc đồng truyền thống của Việt Nam.
Đền Sóc không chỉ là quần thể di tích linh thiêng thờ vị thánh của dân tộc, mà còn là một khu du lịch văn hóa, tâm linh đặc biệt của thủ đô. Năm 1962, quần thể di tích đền Sóc đã được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.
Ngoài ra, ngay gần cụm di tích đền Sóc du khách có thể tham quan Học viện Phật Giáo, học viện đầu tiên trong hệ thốnggiáo dục, đào tạoPhật học của giáo hội Phật giáo Việt Nam. Trong 30 năm qua, Học viện đã đào tạo hàng nghìn Tăng ni có trình độ chuyên môn và năng lựchoạt độngPhật sự.
Các bạn tìm hiểu cụm di tích Đền Sóc tại Video đính kèm